Automatizazio Garapenaren Historia

Automatizazioaren historiak milaka urte ditu, gailu mekaniko sinpleetatik industria modernoa gidatzen duten sistema sofistikatuetara eboluzionatuz. Jarraian automatizazioaren garapenaren funtsezko faseen ikuspegi orokorra da:

1. Antzinako eta lehen gailu mekanikoak

  - Aro arruntaren aurretik: antzinako zibilizazioek gailu mekaniko sinpleak asmatu zituzten, hala nola palankak, poleak eta ur-gurpilak, lana murrizteko eta produktibitatea hobetzeko. Adibidez, Arkimedes greziar matematikariak ureztatzeko ur-torlojua diseinatu zuen.

  - Erdi Aroa: Erdi Aroan zehar erloju mekanikoak eta automatak garatu ziren, automatizazio mekanikoaren hasierako saiakerak irudikatuz. Erloju-mekanismoak makina konplexuagoen oinarri bihurtu ziren.

2. Lehen Industria Iraultza (XVIII. mendearen amaieratik XIX. mendearen hasiera)

  - Lurrun-energia eta makineria: Industria Iraultzak lurrun-makinen eta ekipo mekanikoen gorakada markatu zuen. Ehungintzan egindako spinning jenny bezalako makinek automatizazio partziala ahalbidetzen zuten, eraginkortasuna asko hobetuz.

  - Kontrol-mekanismo goiztiarrak: makinak konplexuagoak zirenez, kontrol automatizatuaren beharra zegoen. 1788an, James Watt-ek gobernadore zentrifugoa asmatu zuen lurrun-makinen abiadura erregulatzeko, kontrol automatikoko lehen gailuetako bat.

3. Bigarren Industria Iraultza (XIX. mende amaieratik XX. mende hasiera)

  - Energia elektrikoa eta automatizazio goiztiarra: Elektrizitatearen sarrerari esker, makinak motor elektrikoen bidez elikatzen ziren eta sistema elektrikoekin kontrolatzen ziren, energia iturri mekanikoak ordezkatuz. Sentsoreak eta erreleak automatizazio forma goiztiarretan erabiltzen hasi ziren.

  - Muntaketa-katearen ekoizpena: 1913an, Henry Ford-ek muntaketa-katea sartu zuen autoen fabrikazioan, ekoizpen-prozesuaren zati bat automatizatuz. Normalizazioa eta lanaren banaketa funtsezkoak izan ziren planteamendu horretan.

4. Kontrol-teoriaren garapena (XX. mendearen erdialdea)

  - Feedback Kontrolaren Teoria: 1940ko hamarkadan, Norbert Wiener matematikariak zibernetikaren kontzeptua garatu zuen, feedback kontrol sistemak sartuz. Sistema hauek sarrerak doitzen dituzte egonkortasuna mantentzeko, kontrol automatizatu modernoaren oinarria osatuz.

  - Integrazio Mekanikoa eta Elektronikoa: Teknologia elektronikoak aurrera egin ahala, automatizazio-sistemek kontroladore, sentsore eta etengailu elektronikoak sartzen hasi ziren, makinen kontrol konplexuagoa eta zehatzagoa ahalbidetuz.

5. Informatikaren eta Informazio Teknologien gorakada (XX. mendearen erdialdetik amaierara)

  - Kontrol digitala eta ordenagailuen integrazioa: 1960ko hamarkadan, ordenagailuen garapenak automatizazioa eraldatu zuen. Zenbakizko kontroleko (NC) makinak eta robot industrialak sartu ziren, oso espezializatutako zereginak automatizatzeko aukera emanez. Ordenagailuz Lagundutako Diseinuak (CAD) eta Computer-Integrated Manufacturing (CIM) ekoizpena irauli zuten.

  - Kontrolagailu Logiko Programagarriak (PLC): 1968an, lehen PLCa aurkeztu zen, erreleetan oinarritutako sistema tradizionalak kontrol elektroniko programagarriarekin ordezkatuz, automatizazio industrial modernoaren oinarria.

6. Hirugarren Industria Iraultza eta Automatizazio Modernoa (XX. mende amaieratik gaur egunera arte)

  - Automatizazio eta Robotika Adimendunak: XX. mendearen amaieran, robot industrialak oso erabiliak izan ziren automobilgintza eta elektronika bezalako industrietan. Robot hauek programagarriak ziren, eta zeregin konplexuak zehaztasun eta eraginkortasun handiagoz automatizatzeko aukera ematen zuten.

  - Sistemaren integrazioa: Automatizazio sistema modernoek osagai mekanikoak, elektrikoak eta digitalak integratzen dituzte, adimen artifiziala (AI), big data eta Gauzen Internet (IoT) bezalako teknologia aurreratuekin batera, fabrikazio prozesu guztiz digitalizatuak eta adimentsuak lortzeko.

7. Etorkizuneko joerak

  - Inteligentzia Artifiziala eta Sistema Egokigarriak: ikaskuntza automatikoan eta big data analitikaren aurrerapenekin, automatizazio sistemak gero eta adimentsuagoak dira, autoikaskuntzarako eta kontrol egokitzeko gai direnak, prozesuak denbora errealean optimizatuz.

  - Fabrikazio Guztiz Autonomoak (Fabrikazio Adimenduna): Etorkizunean lantegi guztiz autonomoak aurki daitezke, batzuetan "argiak itzalitako manufaktura" gisa deitzen direnak, non ekoizpen-prozesuak sistema adimentsuek erabat kontrolatzen dituzten gizakien esku-hartze minimoarekin.

Automatizazioak fabrikazioa eraldatu ez ezik, garraioa, osasuna eta zerbitzuak bezalako esparruak ere iraularazi ditu, gizarte modernoaren aurrerapenean paper garrantzitsua jokatuz. Sanan industriaren automatizazioari dedikatzen zaio, IO moduluekin, errail din itxiturarekin, terminal blokeekin.